Mentale gezondheid
Zó belangrijk is avontuur voor je welzijn en mentale gezondheid
Als er iets goed is voor onze mentale gezondheid is het wel avontuur, zeker ook in de natuur. Wat doet het met ons op dat vlak? Ik bezocht de Adventure Mind conferentie in Londen en kwam tot een opvallende conclusie: avontuur is niet alleen essentieel voor jezelf, maar heeft een positieve invloed op alles wat wij belangrijk vinden in het leven. We zouden avontuur – hoe klein ook– veel meer moeten integreren in ons leven. En het moet een vooraanstaande rol krijgen in de samenleving als medicijn voor een betere geestelijke gezondheid, nu stress, angst en burn-out vaak de overhand hebben.
Vlak nadat mijn moeder op vrij jong leeftijd stierf dompelde ik me onder in wildwaterkayakken. Ik had het nooit eerder gedaan, maar ik dacht dat ik het wel kon. En het lukte. Gedurende een week stortte ik me in de Alpen in ruige rivieren, draaikolken en watervallen. Paddelde mijn boosheid en verdriet weg. En kwam er anders uit. Zachter, relaxter en gelukkiger. Het avontuur van het kayakken, in de ruige natuur, was precies het medicijn dat ik nodig had om in de overlevingsstand waarin ik verkeerde veerkracht op te bouwen om boven water te blijven.
dichtbijDit helende aspect is slecht een van de effecten die avontuur, zeker ook buiten, doet met je welzijn, en die avonturen hoeven niet eens zo extreem te zijn. Tussen een verrassende nieuwe wandeling en een trektocht over de Kungsleden zitten veel gradaties. Zelfs een klein avontuur, een micro-avontuur, doet al wonderen.
Avontuur heeft enorm veel voordelen voor je mentale gezondheid
“Hoe kan avontuur goed zijn voor de geestelijke gezondheid?”, vroeg organisator en explorer Belinda Kirk van Explorers Connect aan het publiek bij de opening van Adventure Mind, een conferentie over avontuur als middel om een goede geestelijke gezondheid te verkrijgen. Binnen enkele minuten ontstond er een lange lijst op de flip-over.
Een grip: avontuur versterkt relaties met anderen. Avontuur versterkt je eigen identiteit. Het geeft een gevoel van vrijheid en authenticiteit. Je bouwt veerkracht, zelfvertrouwen en aanpassingsvermogen op, net als moed en ‘grit’. Je leert je angsten overwinnen. Je gebruikt je zintuigen veel meer en staat open om te ontdekken. Het geeft vreugde, geluk en positiviteit. Bovendien oordeelt de natuur niet, en zorgt de natuur voor actieve meditatie en mindfulness. En, heel belangrijk: avontuur kan zorgen voor positieve levensveranderingen. (Hier wil ik nog een opmerking aan toevoegen uit het interview met Margriet Sitskoorn uit mijn Avontuurlijk Leven podcast: avontuurlijke activiteiten leren ons omgaan met de veranderingen van deze tijd.)
Avontuur heeft effect op alles wat we belangrijk vinden
Het grootschalig onderzoek van het Britse organisatie Women in Adventure doet er nog een wetenschappelijk schepje bovenop. “ALLE vrouwen herhalen dezelfde boodschap in de enquêtes. Buiten zijn en deelnemen aan avontuurlijke activiteiten helpt vrouwen om zich gelukkiger, vrij, gefocust, ontspannen en kalm te voelen”, vertelt Hetty Key, oprichter van de organisatie ‘Women in Adventure’, dat drieduizend enquêtes uitvoerde onder Britse vrouwen om te begrijpen hoe verschillende avontuurlijke activiteiten het welzijn en de geestelijke gezondheid van vrouwen beïnvloeden. Maar liefst 99,7% van de ondervraagde vrouwen zegt dat ze het er “sterk mee eens” zijn dat hun mentale welzijn vooruitgaat door avontuur.
Avontuurlijke activiteiten hebben een positief effect op relaties, vriendschappen, werkprestaties, slaappatronen, balans in je leven en op gezinswaarden, bleek uit het onderzoek. Eigenlijk op alles wat wij belangrijk vinden in het leven.
Sociaal medicijn tegen stress en zitverslaving
Hetty Key was een van de vele inspirerende sprekers die voorbijkwam op Adventure Mind. Net als in Nederland kampt een groot deel van de Britse bevolking met klachten als angsten, depressiviteit en burn-out, of ‘gewoon’ stress. De mentale gezondheid van onze westerse landen staat onder druk. Onze westerse levensstijl met zitverslaving en vaak slechte voeding helpt ook niet – ook daar biedt avontuur soelaas. Deze conferentie hoopte dan ook verandering te bewerkstelligen in acceptatie van het belang van avontuur in de samenleving, in de politiek en het beleid, als een soort ‘sociaal medicijn’.
Adventure PSychology: Bewust het onbekende opzoeken
Vooropgesteld: avontuur is echt iets anders dan sport of gewoon een wandelingetje maken in natuur. Avontuur heeft te maken met ‘gewoon’ doen, met kleine of grote uitdagingen aangaan en niet weten waar je uiteindelijk terechtkomt, zegt Paula Reid, een psychologe die ook naar de Noordpool trok – zo groots en meeslepend hoeft je eigen avontuur natuurlijk niet te zijn. Paula Reid lanceerde tijdens de conferentie een nieuwe discipline, ‘adventure psychology’. Ze maakt onmiddellijk duidelijk dat dit een andere focus heeft dan het al lang bestaande ‘sportsychologie’, De kern van avontuur is “knowingly going into the unkown”: bewust het onbekende opzoeken.
Avonturen laten je iets nieuws in jezelf ontdekken..
Avonturen worden ook vaak gezien als een nieuwe fase in je leven, een transitiefase. “Avonturen stellen je in staat iets nieuws in jezelf te vinden”, zei Dr. Chris Loynes. Voor een kind is dit een manier om een solide basis voor volwassenheid op te bouwen. Maar ook voor volwassenen kan het een manier zijn om een nieuwe fase van zichzelf te vinden.
Avonturen hebben een helende kracht
Avontuur kan ronduit helend zijn en op die manier een nieuwe levensfase indienen. Zoals bij de 21-jarige Amina Smith Gul, die een traumatische jeugd had waarbij haar moeder jong was gestorven en haar tante vermoord was door erewraak. Amina voelde zich altijd boos en raakte aan de drugs. Uiteindelijk kwam ze terecht bij een organisatie voor jeugdwerk, waar ze de kans van haar leven kreeg om een expeditie van drie weken door de Amazone in Peru te maken. Dit heeft haar gered, zegt ze zelf. Hoewel – of juist omdat – het een zware reis was, ontwikkelde ze ‘mentale volharding’, veerkracht en zelfvertrouwen, en ontdekte dat ze een echte leider is. Nu is ze zelf mentor voor jongeren en neemt ze hen mee op avontuur.
Eenzelfde soort verhaal komt van wat oudere Kelvin James, die eveneens een traumatische jeugd had. Hij vroeg zich af hoe hij ooit weer een normaal leven kon leiden en stond in de ‘overlevingsstand’. Hij vond zichzelf uiteindelijk terug tijdens een tocht in het gebergte “door terug te lopen uit het donker met behulp van avontuur, om dingen te overleven.” Net als Amina maant hij anderen hun ervaringen over te brengen aan anderen: “Wees een ster in de duisternis van iemand anders.”
Het is juist dit wat avontuur eveneens zo belangrijk en bijzonder maakt: je eigen avonturenverhaal betekenis geven, en dit weer kunnen overbrengen aan anderen. In het avontuur zijn we uiteindelijk allemaal helden van onze eigen verhalen, en inspireren we anderen. “Avontuur gaat er uiteindelijk om wat we tijdens de reis leren en terugbrengen naar ons dagelijks leven”, zei Belinda Kirk.
Avontuur moet een grotere plek krijgen in onderwijs en gezondheidszorg
Het is om al die redenen, waarvan ik nu de meeste terloops heb genoemd, dat ik vind dat avontuur een grotere rol moet spelen in de samenleving en aandacht moet krijgen in bijvoorbeeld het gezondheids- en onderwijsbeleid. In Groot-Brittannië, waar ‘adventure’ een veel belangrijker onderwerp is in de samenleving, werkt bijvoorbeeld het Wave project samen met huisartsen op het gebied van geestelijke gezondheid van jongeren – en zo bestaan er nog veel meer projecten. Medicijnen zijn misschien niet altijd het antwoord, in plaats daarvan kan ‘adventure therapy’ helpen gevoelens van angst en stress te overwinnen en het zelfvertrouwen te kweken wat nodig is om de mentale gezondheid te verbeteren.
Maar voor de meeste mensen staat avontuur gelijk aan persoonlijke ontwikkeling. En daarnaast kan avontuur gewoonweg heel erg leuk zijn – en dat is precies waar deze wereld meer behoefte aan heeft. Zeker nu.
Brigitte Ars
