Vier inzichten die ik kreeg bij de Masai in de Tanzaniaanse wildernis
Onlangs ging ik op ‘inhaalreis’ (vanwege corona) naar Tanzania, waar ik op safari ging en bij Masai verbleef, de inheemse bevolking van Tanzania. Deze reis bracht me op nieuwe inzichten. Waarom eerlijk beter is dat echt en authentiek, wat je kunt leren van de levensstijl van de Masai, en wat je kunt ervaren door uren boven op een berg over Masailand en naar de Kilimanjaro te staren.
Ooit studeerde ik antropologie, dus na alle wildernis en dieren van de Serengeti, een van de grootste wildparken van Afrika, was ik erg benieuwd naar de levensstijl van de Masai, de inheemse bevolking van Tanzania.
Het was trouwens niet de eerste keer dat ik ze bezocht; ook als journalist op het gebied van ontwikkelingssamenwerking was ik er jaren geleden geweest. Ik was toen een stuk jonger, twintiger, en ik kan me vooral herinneren dat we gingen spoorzoeken en een Masai-man zeven koeien aan mijn vader wilde bieden om met me te kunnen trouwen.
Inmiddels zit ik niet meer in de ontwikkelingsjournalistiek, maar in het ‘avontuur’ in combinatie met ‘persoonlijke groei’. Bij iedere experience die ik meemaak denk ik wat het me oplevert. In Tanzania verbleef ik in tenten zonder omheiningen, waar ’s nachts de leeuwen en hyena’s rondliepen, en in een hut bij de Masai.
Hier mijn vier ‘Pearls of Wisdom’ die ik kreeg bij mijn verblijf bij de Masai:
1. Eerlijke boven echte ervaringen
Het Masai-dorp dat ik bezocht, was inmiddels aardig aangepast aan toeristen, en ik voelde me in het begin een beetje sceptisch. Er werd gedanst bij zonsondergang met de Kilimanjaro op de achtergrond, een kampvuur gestookt, geit gebraden en de hut waarin we verbleven had een douche, hoewel er ook een emmer bijstond. Vroeger zou ik deze ‘vervuiling’ hebben afgewezen. Op de afdeling toerisme van Breda University (waar ik als docent-onderzoeker werk) hebben we er een naam voor: ‘Staged authenticity’. Doen alsof, speciaal voor toeristen, zeg maar. Met ook weer als voorbeeld: een stukje behoud van eigen culturele uitingen.
Hoewel ik een voorkeur heb voor ‘authentieke ervaringen’ (die ik als journalist op het gebied van ontwikkelingssamenwerking vaak heb meegemaakt), realiseer ik me ook dat het een westers romantisch verlangen is om een andere cultuur bij het oude te laten. Net zoals veel Chinese toeristen hopen dat de huizen van Giethoorn nog bewoond zijn door mensen in klederdracht en klompen.
Veel Masai willen ook vooruit. Het mooie van dit project, is dat een deel van de opbrengt naar allerlei projecten in het dorp gaan. Daar lopen veel Masai trouwens ook niet meer in hun traditionele kleding – ook zij willen zich ontwikkelen, en wie ben ik om dat te stoppen.
Terugdraaien kan niet, omdraaien wel.
Het was de eerste keer dat ik georganiseerd toerisme als zo positief ervaarde. We hadden de individuele reis laten opzetten via de reisorganisatie ‘Better Places’, een organisatie die heel positief bekend staat binnen de avontuurlijke reiswereld omdat ze regeneratief toerisme nastreeft (wat een stap verder gaat dan duurzaam: je zorgt dat je de plek beter achterlaat dan van tevoren). Het zorgde er bovenal voor dat ik voldaan vakantiegevoel terugkwam: met een gevoel dat ik niet alleen had ‘gehaald’, maar ook had ‘gegeven’.
2.Wandelen en dansen met de Masai leerde me dat we verder kunnen lopen en hoger kunnen springen
“We kunnen 60 kilometer per dag lopen”, zei Mori, een lange, slanke Masai, toen we door de bultige vlakte van Masai Mara liepen. We hadden net een kilometer achter de rug, hadden net een kleine heuvel beklommen, wat met meer moeite ging dan normaal. Op safari dagen in de auto zitten is alsof je in de bioscoop van de wildernis zit, maar is funest voor je conditie.
Deze lange slanke man naast me kon 60 kilometer per dag afleggen. en de dag daarvoor hadden we met de Masai gedanst: een dans waarbij de Masai een soort wedstrijd houden waarbij ze verticaal omhoog kunnen springen.
We kunnen verder en hoger dan we willen, realiseerde ik me, het zit in onze natuur. Het is een kwestie van training, Stap voor stap, sprong voor sprong. Maar of ik de 60 kilometer ooit haal?
3. Het wilde beest in jezelf najagenen en de natuur in stand houden
4. Ik ervaarde Het ‘Overview effect’ op Pride Rock
Achter het Masaidorp lag een heuvel waar je via wat trapjes naar boven kon klimmen. Bovenop stonden twee stoelen. Uren zat ik boven op de rots. Ik was geïmponeerd. Onder de indruk van de levensstijl van de Masai, van de uitgestrekte wildernis, van de achtergrond van de Kilimanjaro die ik zo graag nog eens wil beklimmen.
Op deze momenten ervaar ik een klein ‘overview effect’ (in mijn boek ga ik hier uitgebreid op in). Als je vanuit een afstand naar de wereld kijkt, overzie je je leven, en vooral de zin ervan. Je gaat ook meer houden van de aarde en je inzetten voor de aarde.
Hoe kan ik mijn werk nog meer inzetten voor het belang van de aarde, voor het belang van de maatschappij, was mijn gedachte. Het heeft iets op gang gebracht, waarover later meer.
Ik wens ook jou veel inspiratie toe in je avonturen, en hopelijk kom je vernieuwd en verfrist terug, met nieuwe inzichten voor je dagelijks leven.
Brigitte Ars