Boekrecensie
Waarom we zwemmen. Een kijkje in ons vloeibare leven
‘Why we swim’ is een verhalend, diepduikend boek over het belang van zwemmen. Als sport, overlevingsmethode, manier van samenzijn en als de weg naar fysiek en mentaal welzijn. Volgens de Amerikaanse auteur Bonnie Tsui bevrijdt zwemmen je geest en brengt het je in een staat van flow.
‘Zwemmen. In Nederland hoort het bij de opvoeding. Een strenge opvoeding, soms. Wie herinnert zich niet die strenge badmeester die je vermanend toesprak als de schoolslag niet goed genoeg was. Voor sommigen hield de liefde voor zwemmen daarna op. Anderen gingen door. Ikzelf heb het de laatste jaren weer herontdekt. Chloor vermijd ik ’t liefst, geef mij liever een rivier of een meer waar ik met mijn voeten in het zand sta. Wildzwemmen. Hoe mooi klinkt dat niet.
Onderdompeling opent de verbeelding
Voor schrijfster Bonnie Tsui zit zwemmen in haar genen. Haar ouders ontmoetten elkaar in een zwembad in Hong Kong, en ze zwom zelf later in een zwemteam. Toen haar kind 6 jaar oud was, besloot Tsui op haar veertigste deel te nemen aan een zwemteam. Op basis van persoonlijke ervaring, geschiedenis, biologie en sociale wetenschappen beschrijft ze haar ‘onwankelbare overgave aan een element’.
Zwemmen is haar leven. Het is dan ook niet vreemd dat ze in het boek die ene, belangrijke vraag stelt: Waarom zwemmen we eigenlijk? De inleiding geeft al een idee dat we het om zoveel redenen doen. Kijk maar naar de geschiedenis. Zwemmen hielp in de prehistorie al om van de ene oever naar de andere te komen en van roofdieren te ontsnappen. Het hielp ons te duiken naar nieuwe voedselbronnen. En het is een bron van vreugde, plezier en prestatie.
Zwemmen kan genezen, maar is ook gewoon gezond – een weg naar welzijn, zegt de schrijfster. Samen zwemmen kan een manier zijn om een groep of gemeenschap te vormen via een team, een club of een gedeeld, geliefd watertje, zoals een meer of de zee. “Je hoeft de mens maar in het water te zien om direct te weten dat water de gelegenheid heeft gecreëerd om te kunnen spelen”, zegt Tsui. “Als we er goed genoeg in worden, kan water competitie aanzwengelen: het is een manier om onze moed te testen, in het zwembad of in open water. Zwemmen gaat ook over de geest. In het water ontdekken we een nieuwe manier van zijn in de wereld, je stroomt. Het gaat over de menselijke relatie met water en hoe onderdompeling onze verbeelding kan openen.
Flow
Zwemmen bevrijdt je geest, zo blijkt uit de interviews die Tsui deed met zowel wetenschappers als zwemmers. Ze merkt de vele gezondheidsvoordelen op van zwemmen op, waarvan sommige ook mentaal zijn. Zwemmers bereiken in het water vaak de “flow” -toestand en krijgen hun beste ideeën terwijl ze in het water zijn.
Haar reizen brachten haar naar de Californische kust, waar ze naar abalone dook. Ze zwom van Alcatraz terug naar San Francisco, een loodzware zwemreis. In Tokio hoorde ze over de vechtsporttraditie ‘samurai zwemmen’. In IJsland ontmoette ze Guðlaugur Friðþórsson, een lokale beroemdheid die in 1984 zes uur in een winterse zee overleefde nadat zijn vissersvaartuig kapseisde en hem de bijnaam ‘het menselijke zegel’ opleverde.
imitaties van een vis
Hoewel mensen over het algemeen zijn aangepast aan het leven op het land, ontdekte de auteur dat sommige extra voordelen hebben in het water. De Bajau-bevolking in Indonesië kan bijvoorbeeld maar liefst 10 minuten onder de oppervlakte duiken tijdens het jagen omdat hun milt 50% groter is dan gemiddeld. Voor de meesten onder ons is het echter gewoon een kwestie van oefenen.
Het boek laat de lezer verlangen om in het water te zijn. Water wordt het toevluchtsoord van de geest, terwijl het lichaam beweegt in zijn beste imitaties van een vis. We zullen nooit de vis zijn, laat Tsui ons beseffen. “Maar we krijgen een glimp van hoe het is om de vis te zijn. We krijgen flitsen van het vergeten van het water.”
Hoe heerlijk, zeker met de warme zomer, om onze flow in het water te ontdekken.
Brigitte Ars
