Waarom het nieuwe platform
Alice goes Wild?
Vrouwen worden steeds avontuurlijker
“Meiden zijn verzorgend, jongens avontuurlijk”. Minister Van Engelshoven (Emancipatie) wees ons onlangs nog op dit stereotype beeld dat al eeuwen opgaat, al had ze het hier vooral over de opvoedende rol van speelgoed. Zijn vrouwen inderdaad minder avontuurlijk dan mannen? Of is ‘avontuurlijk zijn’ een kwestie van persoonlijkheid of zelfs mindset? Want hoe verklaart het anders de enorme stille trend van de opkomst van avontuurlijke vrouwen? Een van de doelstellingen van het nieuwe platform ‘Alice Goes Wild’ is vrouwen uit te dagen een avontuurlijkere mindset te krijgen en het avontuur aan te gaan.
“Ik was typisch een man, ik ging op avontuur”, zegt de bekende chimpansee expert Jane Goodall (85) in de documentaire op Netflix. Ze dacht als een man, zegt ze, omdat ze dingen deed die mannen deden en vrouwen niet. Naar Afrika gaan, onder dieren leven. Ze was een uitzondering, zeker in die tijd, de jaren zestig. Vrouwen horen huiselijk geluk na te jagen, geen avontuur buitenshuis, leek lange tijd te gelden.
Herkenbaar, ook ik voelde me jaren een uitzondering in mijn Limburgse dorp. Als kind rausde ik door de bossen, trok later als journalist alleen door Afrika en Azië en zoek nog steeds de spanning, uitdaging en het onbekende op. Avontuur is daarbij meer dan reizen, want het zit ook in andere nieuwe bijzondere en uitdagende ervaringen. Maar ook minder, want niet iedere reiziger is een avonturier. Daar hoort ook een avontuurlijk instelling bij: uit de comfort zone gaan en grenzen verleggen, risico’s nemen, uitdagingen aangaan, het onvoorspelbare aandurven en nog veel andere eigenschappen.
Zijn mannen avontuurlijker dan vrouwen?
Toen ik vijf jaar terug als auteur-onderzoeker mijn zoektocht naar de betekenis van avontuur en avontuurlijkheid begon, sprak ik eerst vooral mannen. Maar hoe scherper ik om me heen keek, bleken veel vrouwen wel degelijk aangetrokken tot avontuur en een avontuurlijke mindset te hebben. In Groot-Brittannië ontdekte ik dat de laatste tien jaar tal veel groepen en communities en groepen rond avontuurlijke vrouwen zijn ontstaan, staat daar vooral actief in de outdoors centraal, de natuur. Hoe zit dat dan?
1. Veranderende tijdgeest: Avontuur is altijd toegedicht aan mannen
Avontuur was het eeuwen het domein van mannen. Het stond centraal in hun identiteit, vooral dat van de jongere man: heldhaftige ridders en ruige explorers. Vrouwen kregen geen avontuurlijke eigenschappen toegeschreven – wat ook nu nog het geval is. Dat bedreigde de identiteit van de man.
Avontuurlijke vrouwen werden vroeger nooit toegelaten of geaccepteerd in de mannelijke wereld van avontuur. Clubs als de Amerikaanse Explorers’ Club hielden hun deuren lang gesloten voor vrouwen, tot 1981 zelfs. Vrouwelijke reisavonturiers kleedden zich als man, avontuurlijke schrijfsters namen mannennamen aan. Een van de meest gebruikte citaten ooit over avontuur, “Adventure is not outside man, it is within”, is afkomstig van George Eliot, een vrouw met een mannennaam. Een ‘avontuurlijke vrouw’ had vaak een seksuele connotatie. Een avontuurtje.
Het beeld van de avontuurlijke man is niet van vroeger. Twee jaar geleden ging de overheid met een SIRE-campagne nog de mist in door ouders aan te moedigen jongens vooral jongen te laten zijn: stoer, wild en avontuurlijk. Een mythe over mannelijkheid die al lang is doorgeprikt – er zijn immers ook veel avontuurlijke meisjes en minder avontuurlijke jongens. En in 2019 gaat de discussie ook over speelgoed dat jongens aanmoedigt avontuurlijk te worden en meiden verzorgend. Toch begint het imago van de on-avontuurlijke vrouw sterk te kantelen. Lees dit artikel hoe zelfs de Disneyprinsessen nu een rolmodel voor onze dochters (en zonen) zijn.
2. Meer vrouwen dan ooit zijn avontuurlijk.
Net als in het onderwijs en andere gebieden is hier de invloed van de emancipatie te zien: binnen het avontuurlijk toerisme is inmiddels het merendeel van de avonturiers zelfs vrouw. Het Britse reisblad Conde Nast Traveller ziet de enorme opkomst van vrouwen in avontuurlijk reizen als een stille trend (opvallend!). Geen navelstaarderige soul searchers. Nee, vrouwen die met bloed, zweet en tranen avonturieren, vaak alleen – en ook nog eens invloed hebben op de vrouwen op de bestemming, waar ze onbewust een boodschap van empowerment nalaten. Het gaat daarbij om vrouwen van alle leeftijden. Avontuurlijk zijn blijkt dus meer een kwestie van persoonlijkheid en mindset dan van geslacht.
3. Voor vrouwen is het lastiger om een avontuurlijk leven te leiden
Praktisch gezien zijn de nog niet eerlijk verdeeld. Allereerst worden meiden van jongs af aan meer gemaand om binnen de lijntjes te kleuren, dus missen ze vaak de avontuurlijke mindset. Later zitten vrouwen ook daadwerkelijk meer in de verzorgstand dan mannen, zeker ook in Nederland. En natuurlijk, kinderen krijgen en opvoeden is een reusachtig avontuur. Maar waar het gaat om andere avonturen, leveren veel vrouwen massaal in, zo heb ook ik ervaren toen ik kinderen kreeg. Mannen trouwens ook, maar ze kiezen makkelijker hun eigen weg. Toch kun je avontuurlijk leven blijven. Daar gaat dit online platform over.
4. Het begrip avontuur verandert
Ingewikkeld om te zeggen wat precies ‘vrouwelijk’ is, want ook dan verval je onmiddellijk in clichématige stereotypen. Het begrip van avontuur is aan het veranderen, en het Nieuwe Avontuur is precies wat vrouwen belangrijk vinden in avontuur, zo kwam naar voren op de ‘Women’s Adventure Summit’ in Bristol (2018): verbinding, persoonlijke groei, betekenisvolle ervaringen, en aandacht voor de reis zelf, the Journey – niet de prestatie, het extreme en het gevaar. Wat vooral bleek is dat vrouwen net zo avontuurlijk zijn en dezelfde uitdagingen aangaan als mannen, maar ook op een net andere manier: minder gericht op prestige, vlaggen planten en medailles en lintjes binnenhalen. Maar misschien veranderen mannen hier ook in, en zijn we uiteindelijk toch weer veel gelijker dan gedacht.
Zie jij om je heen dat meer vrouwen het avontuur opzoeken? Laat hieronder een reactie achter.
Brigitte Ars
