Boeken
Vriendelijkheid: sleutel naar een avontuurlijker leven
Het filosofisch boekje ‘Aardig zijn’ van de School of Life is ‘een gids voor het onontgonnen terrein van vriendelijkheid’. Het voert je stap voor stap langs de belangrijkste thema’s over vriendelijkheid: hoe je bijvoorbeeld ruimdenkender, hartelijker en ongedwongener wordt, anderen op hun gemak stelt en beter luistert. Hoe je het avontuur tegemoet gaat door ‘kindness’.
Vooropgesteld: Er is iets raars aan de hand met het imago van ‘aardig zijn’, zegt het boek en de bijbehorende video van de School of Life: vriendelijkheid wordt in verband gebracht met zwakte, niet succesvol zijn, weinig ambitie hebben. De erfenis van de Romantiek is dat aardig zijn saai is: er bestaat een voorkeur voor een partner die spannend en intens is, die misschien onaardig is. Iemand die tradities omvergooit. De erfenis van het kapitalisme is dat de competitieve, meedogenloze geesten zijn, die er met het geld en status vandoor gaat en niet een Brave Hendrik die met lege handen, zonder de vrouw van zijn leven, achterblijft.
Positievere wereld
Is het de tijdsgeest dat vriendelijkheid dan toch op de springplank van herwaardering staat? Ja, vindt schrijver en filosoof Alain de Botton van succesvolle School of Life, die de school oprichtte om mensen te inspireren hun emotionele intelligentie verhogen. Aardig zijn verdient het om te worden herontdekt als een van de belangrijkste menselijke verworvenheden, zdgt de achterflap van ‘Aardig zijn’ (vertaling van ‘On Being Nice’). Het verbaast mij niet, want zeker de laatste jaren zien we een veranderende tijdsgeest. De schurken (denk aan de banken en vervuilende industrieën) van eerst worden nu afgedaan als losers, de nieuwe helden willen vooral een positieve, vriendelijkere wereld en zoeken een purpose.
Vriendelijkheid als geheime sleutel naar een avonturlijker leven
Zelf ben zelf – net als de meeste mensen – een groot ‘voorstander’ van vriendelijkheid. Ik geloof dat je dat je met een positieve, ruimdenkende uitstraling waarmee je anderen op hun gemak stelt meer gedaan krijgt dan met een kritische azijnblik of een schurkerige houding waar je vooral zelf van profiteert. In wat voor avontuur dan ook komt vriendelijkheid van pas. Het is het je geheime sleutel om de verhalen achter een bestemming te horen en hulp te geven en krijgen als het nodig is. Voor mij gaat vriendelijkheid dan ook vooral om het goedgezind zijn. Iets was echt wel te combineren valt met spannend en intens leven.
Hoe word je charmant en hartelijk?
Het boek biedt een schat aan originele inzichten, zoals ik gewend ben van de School of Life (ik heb er ooit de Jaarcursus ‘Grote Denkers’ gevolgd, ook een aanrader). Het aardige van het boek is dat het het thema ‘vriendelijkheid’ filosofisch fileert in meerdere interessante thema’s, zoals: hoe je hartelijk en charmant moet zijn, minder verlegen, ruimdenkend, niet saai, charmant en waarom flirten best goed is. Dingen die je deels misschien al automatisch doet, eigenschappen die je misschien al hebt. Maar die ineens meer betekenis krijgen en waar je je bewuster van wordt als je er als een helikopter boven cirkelt in de vorm van een goedgeschreven boek.
drie thema’s uit dit boek die de moeite waard zijn voor een avontuurlijke mindset
1. we moeten onze verliezers eren (en met een gerust hart durven te mislukken)
De maatschappij is bovenal geïnteresseerd in winnaars en helden, iets wat ik ook in avontuur zie terugkomen. “We horen over veerkracht, er weer bovenop komen, nooit de moed opgeven en nog een poging wagen.”
Maar je kunt ook mislukken. Dat hoeft niet bij de persoon te liggen, maar het kan ook aan de omstandigheden liggen, of het lot, de willekeur. De Grieken gingen er anders mee om en hadden zelfs een kunstvorm over verliezers: de tragedie. Daarin maakten dat er willekeurige krachten werkzaam zien die niets zeggen over de verdiensten van de persoon. Mensen kunnen gewoon in rampzalige situaties belanden. Daarom is het oordelen en moraliseren over verliezaars onverstandig, zegt het boek. “tragedies bestaan er ter bestrijding van onze natuurlijke insticten om alleen mensen te bewonderen die succes hebben, om mensen die falen te versmaden en mensen die pech hebben af te wijzen.”
Hoe mooi is deze gedachte. Ook als je mislukt of faalt kun je een avonturier zijn. De Engelsen hebben er een mooi woord voor een mislukkende avonturier de ‘mis-adventurer’, een wat misleidend woord, want heeft de uitkomst wel iets te maken met je mindset?
2. Hoe je ruimdenkend wordt
We voelen ons geïsoleerd wanneer we tegen bekrompen mensen aanlopen, we herkennen hun afkeuring en verbergen onze schaduwkant. stelt het boek. Daartegenover staan individuen die ons grotendeels accepteren en die we ruimdenkend noemen. “Zonder zich verrast te tonen of er al te veel aandacht aan te schenken, gaan ze er gewoon van uit dat mens-zijn een rommelige en onzuivere toestand is en dat iedereen die ze tegenkomen waarschijnlijk een reeks minder ideale persoonskenmerken heeft en soms zelfs ronduit ‘gek’ genoemd kan worden.” Ze weten dat je als mens wilde, onethische en soms bedenkelijke dingen hebt gedaan, en accepteren dat. Ze weten dat lastige karaktertrekken goed kunnen samengaan met gevoelens van goedheid, welwillendheid en nederigheid.
Het niet oordelen is zo’n belangrijke eigenschap, en een valkuil waar ik zelf ook nog intrap. Iedereen oordeelt. Mooi hoe dit hoofdstuk (zie boek) nieuwe inzichten geeft op het pad naar ruimdenkendheid.
.
3. Hoe je omgaat met vreemdelingen: ‘Provinciaal’ versus ‘kosmopolitisch’ denken;-)
Verlegenheid is een soort provincialisme van de geest: het ontstaat als mensen vreemden op een bepaalde manier inschatten. Mensen zijn gehecht aan het eigen leven en persoonlijke rervaringen, waardoor anderen al snel als intimiderende, ondoorgrondelijke, onherkenbare vreemdelingen worden gezien.
In de loop van de tijd is er een meer wereldse, minder exclusieve manier ontstaan om met vreemdelingen om te gaan: ‘psychologisch kosmopolitisme’. Een kosmopoliet weet dat er verschillen zijn tussen mensen, maar laat zich er niet door intimideren. De provinciaal is van nature een pessimist en houdt niet van vernieuwing. “De kosmopoliet gaat uit van de veronderstelling dat mensen uiterst tegenstrijdige standpunten hebben, maar die nooit de overeenkosten hoeven te ondermijnen die ongetwijfeld op andere terreinen zullen resteren.”
‘Aardig zijn’, The School of Life, Nijgh @ Van Ditmar is te bestellen via de lokale boekhandel.
Brigitte Ars
