Avontuurlijke mindset
Vijf redenen om avontuur te verkiezen boven geluk
Gelukkig zijn wil iedereen wel. Maar het is ook een utopie om continue in een staat van geluk te verkeren. Avontuurlijk leven lijkt wel het tegenovergestelde van geluk: nieuwe uitdagingen aangaan buiten je comfort zone, onvoorspelbare risico’s nemen, lekker ongemakkelijk voelen bij vreemde mensen en situaties. “En ze leefde nog lang en avontuurlijk” hoor je nooit.
Toch kun je er bewust voor kiezen om niet gelukkig en tevreden onder de appelboom te zitten, maar vooral een leven te leiden als een expeditie, met een avontuurlijke blik. Vijf argumenten.
1 – Avontuur is leren door ervaring, door te doen
Gelukkig ben je, avontuur doe je. Avontuurlijk leven is een werkwoord, en daarmee groei je. De groei zit hem vooral in de manier van leren: spelenderwijs, en met vallen en opstaan. Ervaringsgericht leren, dus. Dit geeft levenswijsheid die een boek onder de appelboom niet kan geven. Avontuur maakt bovendien creatief, omdat je telkens de zeilen moet bijstellen en naar andere oplossingen moet zoeken.
2 – Avontuurlijk denken betekent groei op allerlei terreinen (maar niet materieel)
Is de wereld door al dat avonturieren en zoeken naar materieel geluk juist niet in de problemen gekomen? Materiële groei is inderdaad onhoudbaar geworden. Juist de moderne avontuurlijke geest is niet uit op het verzamelen van spullen, maar eerder op ervaringen, met persoonlijke groei.
Maar ook groei op andere terreinen: groei zoals ook de hoogleraar milieukunde Klaas van Egmond in De Volkskrant het ziet: mentaal, geestelijk, cultureel, maatschappelijk. Hoe kunnen we bijvoorbeeld pionieren door na te denken hoe we de wereld kunnen redden, bijvoorbeeld. Hoe kunnen we reizen zonder de wereld naar de knoppen te laten gaan? Daar hebben we mensen voor nodig die anders durven te denken, met een avontuurlijke blik.
3 – Als avontuur al streven naar geluk is, is het eerder eudaimonisch
De filosofie en psychologie leggen welzijn en geluk uit in termen van hedonia en eudaimonia. De Griekse filosoof Aristippus introduceerde het woord ‘hedonia’. Hedonistisch geluk gaat het om enerzijds het krijgen van zoveel mogelijk positieve emoties (plezier, sereniteit, dankbaarheid, liefde enz.), en anderzijds het tegengaan van negatieve emoties (zoals verdriet, schaamte, angst en stress). Het leven wordt gezien als goed of slecht. Een goede baan met status en een goed salaris, mooie spullen, een mooi huis of een fijne comfortabele reis, maar ook een goed salaris (Opvallend trouwens hoe vaak hier het woord ‘goed’ of ‘mooi’ valt, dit zegt ook iets over het oordeel van de maatschappij over hoe wenselijk dit is).
Als reactie hierop voegde de Griekse filosoof Aristoteles het begrip eudaimonisch (eu = goed, daimon = werkelijke aard) welzijn toe, zeg maar gelukzaligheid, een woord dat wij nog maar zelden gebruiken. Maar zijn idee is relevanter dan ooit binnen de huidige psychologie en filosofie. Terwijl hedonisme meer een staat van zijn is, werk je bij eudaimonisme actief aan je goede eigenschappen, je deugden.
Bij eudaimonisme gaat het volgens de huidige psychologie om jezelf ontwikkelen, om de beste versie van jezelf te worden en om bij te dragen aan doelen die groter zijn dan je eigenbelang. Een betekenisvol leven leiden, zoals Martin Seligman, grondlegger van de Positieve Psychologie, het noemt.
Seligman heeft ook onderzocht dat mensen die hedonistische activiteiten ondernemen tijdens die activiteiten zelf meer plezier hebben en gelukkig zijn, maar dat degenen die een eudaimonisch leven leiden uiteindelijk tevredener zijn met hun leven.
Avontuurlijk leven is vooral leven volgens het eudaimonische lange pad, niet volgens het makkelijke hedonistische geplaveide pad. Zeker het Nieuwe Avontuur is vaak oncomfortabel en uitdagend, en gericht op persoonlijke groei en een betekenisvol leven.
Maar soms is avontuur ook gewoon hedonistisch leuk.
4 – Diepere relaties door avontuur
Gelukkig zijn wordt vaak ook in verband gebracht met het krijgen van goede relaties, juist in de positieve psychologie. Een sterke en betekenisvolle band krijg je juist door mensen waarmee je dingen hebt meegemaakt, op een avontuurlijke manier. Intensieve ervaringen scheppen een band voor het leven. Bovendien leren avonturen je meer over de omgang met andersdenkende, vreemde mensen, en sta je daardoor meer open voor andere ideeën en contacten.
5 – Avontuur zelf maakt gelukkiger
Natuurlijk, welk avontuur jou uiteindelijk gelukkig maakt is hoogstpersoonlijk. Net zoals het hoogstpersoonlijk is wat avontuur is.
Toch erkennen psychologen erkennen dat avontuur een manier is om gelukkig te worden. Avontuurlijk reizen, maar ook andere avonturen met nieuwe uitdagingen en activiteiten (zoals een nieuwe hobby) zorgen voor nieuwe verbindingen in de hersenen, een meer open blik, meer creativiteit, zelfvertrouwen, relativeringsvermogen, veerkracht en simpelweg hedonistisch plezier. Allemaal dingen die je geluksthermometer uiteindelijk laten oplopen.
Volgens hoogleraar psychologie Ap Dijksterhuis maakt reizen gelukkig, en vooral de avontuurlijke manier waarbij je nieuwe, vreemde ervaringen opdoet en actief bent. Ervaringen maken uiteindelijk gelukkiger dan geld, zegt hij. En herinneringen zijn achteraf altijd positiever dan ze in werkelijkheid zijn.
Avontuur gaat ook vaak om activiteiten, dikwijls in de natuur: daarmee verbeter je je mentale en fysieke gezondheid enorm. Tegelijk zit er altijd wel een meditatieve component in, een stuk reflectie, of het nu tijdens een treinrit is, of tijdens een trekking. Ook daar word je gelukkig van.
“En ze leefde nog lang en avontuurlijk”.
Wat kun jij doen?
Denk eens na wat je graag zou willen doen, wat je ‘purpose’ (hogere doel) is, en met welke stappen je zou kunnen beginnen.
Volg het kruimelpad van je nieuwsgierigheid. Voelt het oncomfortabel? Vooral doen!
Wat vind jij dat je moet nastreven, geluk of avontuur? Laat het hieronder weten.
Brigitte Ars
