eilandavontuur
Ontdekkingtocht op mini-eiland Pampus
Overnachten op het eiland Pampus maakt de avonturier in je los. Het legendarische eilandje in het IJsselmeer met zijn bizarre geschiedenis is nu een soort scharreleilandje met zijn fort, moestuin, organisch restaurant en timmerhoek voor kinderen. “Iedereen maakt er zijn eigen bestemming van, en iedereen geeft zijn eigen betekenis aan Pampus”.
Is er een mooiere plek om de reis naar Pampus te starten vanuit de haven bij het eeuwenoude Muiderslot? Met z’n vieren stappen we aan boord van de veerboot: ik samen met een vriendin, en een ander stel dat na dagen wandelen nu een nacht op het eiland komt doorbrengen. Het idee dat we die nacht met z’n zessen op een vrijwel onbewoond eiland zitten, inclusief de opzichter en eventmanager Bart van der Hught, geeft nu al een avontuurlijk gevoel.
Daar is Pampus, een eiland niet groter dat 160 bij 200 meter. We zetten onze spullen in de hut van een oude zeilboot in het minuscule haventje, want vanwege de covid-restricties blijft de camping dit jaar gesloten. Dan maar meteen het restaurant in waar we worden verwelkomd met een bonenburger en groenten uit eigen moestuin.
We lopen rond en komen uit bij kunst van het Klimaat Museum, dat verspreid staat over het hele eiland. Elders wordt een oude misttoren herbouwd, die werkte met een mechanisme waarbij schepen werden gewaarschuwd als eer mist was – maar dat is niet handig met oorlog dus de toren werd afgebroken. Een stukje verderop staan weer picknicktafels aan de oever, hier zit je midden in de natuur met uitzicht op Flevoland. Hoe afwisselend!
Van fort naar vrijstaat
Bart wil ons wel een rondleiding geven bij het indrukwekkende fort, en dan komen de verhalen. Hoe het eiland Pampus in 1890 door mensenhanden uit de grond gestampt werd, en uit het water herrees. Dit als deel van de Stelling van Amsterdam om de hoofdstad te verdedigen – de belangrijkste pion in iedere oorlog. Mocht de vijand komen, dan werd het land rondom onder water gezet. Dan zouden de kanonskogels vanuit Pampus in de lucht vliegen. Maar die oorlog kwam er nooit, en het eiland viel weer in slaap.
Overbodig
In de eerste wereldoorlog werden er Nederlandse troepen gelegerd. Terwijl de hoge officieren in het chique Amstel Hotel zaten, verbleven er duizenden soldaten op het toen nog smerige Pampus, waarvan een deel zou bezwijken aan ziekten. Maar Nederland kon neutraal blijven en de oorlog kwam nooit. Pampus was ook nu overbodig.
In de tweede oorlog zaten er Duitsers die het fort leegplunderden en al je materiaal van de oude kanonnen in Duitse fabrieken omsmolten tot munitie. Pampus leek een verloren zaak.
Vanaf die tijd gingen en wel eens hippies en provo’s naar het eiland, en werd er zelfs even een vrijstaat gesticht. Maar die werd al na twee dagen opgeheven omdat er zoveel ratten op het eiland zaten. En ook nu was Pampus weer overbodig.
Een eiland voor een gulden
Uiteindelijk kochten zeven mannen het eiland voor een gulden en besloten ze het helemaal op te knappen, onder meer voor evenementen. Daar kreeg Pampus het gezicht van nu én een bestaansrecht: een eiland waar van alles mee gedaan kan worden. Inmiddels organiseerden 3FM er een groot feest, evenals tassenproducent Kipling. Er waren bruiloftsfeesten, studenten feesten. Ze geven het eiland financieel bestaansrecht.
Zelfvoorzienend
“Wij leren ook weer van die mensen”, vertelt Bart. “Iedereen die hier komt neemt wat mee aan inspiratie, en iedereen die hier komt geeft het eiland een eigen bestemming en betekenis. Morgen komt er een groep met gidsen, dan gaat het weer over de historie.”
Ondertussen is er altijd wel iets anders te doen op het eiland. Zo is kun je er in oktober terecht voor een herfstige avondpicknick.
Hoe Bart zelf de toekomst van Pampus ziet? “We willen vooral een zelfvoorzienend eiland worden, een voorbeeld. Al het eten moet uit eigen moestuin komen. Dat doen we nu al deels, maar in de toekomst willen we in álles zelf voorzien, ook het water filteren zodat we niet langer afhankelijk zijn van het vasteland.”
Na een goede gin-tonic loop ik terug naar de hut waar ik al snel voor pampus lig. Ik droom nog even na. Misschien is dat wel de functie van Pampus: hoewel het verleden zwaar weegt, is het eigenlijk het eiland van de toekomst. Toch een beetje die onafhankelijke vrijstaat die er eerder niet was gekomen.
OChtenduik in het IJsselmeer
De ochtend daarna duiken we nog even bij het mini-strandje in het IJsselmeer, lekker kraakfris om 8 uur ’s ochtends. Vervolgens krijgen we een rieten picknickmand met biologische yoghurt, appelsap, eieren en andere heerlijke dingen. We gaan zitten bij een van de picknicktafels.
Op de boot terug naar Muiden ontmoeten weer onze mede-eilandbewoners, twee veertigers. Ze vertellen dat ze tot diep in de nacht samen naar muziek hebben geluisterd en gedanst. Pampus doet dat soort dingen met je, het maakt iets in je los, denk ik, als het Muiderslot weer in zicht komt.
Wat het precies losmaakt weet ik niet, maar ik denk dat het de avonturier in jezelf is.
Hoe kom je op Pampus?
- Er vertrekt een veerboot vanaf het Muiderslot.
- De overnachtingen voor dit jaar zijn al gesloten, maar abonneer je op de nieuwsbrief van Pampus om op de hoogte te blijven. Normaal overnacht je in tenten.
- Ook via de nieuwsbrief van Alice goes Wild blijf je op de hoogte wanneer je op Pampus kunt overnachten.