De kunst van het dwalen

nomadische kant

Dwalen voelt anders dan wandelen over een pad. De controle over tijd en plaats valt als een klemmende jas van je af, je voelt je niet gebonden, je bent vrijer. Hoe prachtig het Pieterpad ook is, het is ook druk, en dagelijks lopen honderden, misschien wel duizenden mensen dezelfde route.

Dwalen is daarentegen een samenspel tussen jezelf en je omgeving – de natuur, de mensen die op je pad komen. Het nodigt je uit dingen te doen die je niet had gepland, en het is een roep naar avontuur en uitdaging. Het roept de nomadische kant van me op. De nutteloze kant ook, want waar dool ik naar toe? – behalve straks weer naar huis. En de speelse kant, want ik ben altijd aan zet, maar ik weet nog niet wat er op mijn pad komt.

Genootschap van Dwalers

Dwalen maakt de mens creatief, zorgt voor een verhoogde staat van bewustzijn, zegt Keri Smit in The Wander Society (2016), een boek dat gaat over haar passie voor dolen en hoe ze zich had aansloot bij het ‘Genootschap der Dwalers’. Voor haar is ronddolen is zelfs een poort naar verlichting en het grote mysterie. Veel bekende denkers, schrijvers en filosofen waren beroemde dwalers en gebruikten het dwalend wandelen als een manier om hun werk te beïnvloeden.

‘Solvitur ambulando’, het wordt opgelost door te wandelen, maar dwalen neemt het wandelen op een hoger plan, het maakt er een avontuur van, een creatief spel, vind ik. Avontuur en creativiteit gaan hand in hand als je dwaalt. 

Dwalen hoeft niet altijd in de natuur, het kan ook in de stad. Toen ik nog niet zo lang in Breda woonde, had ik iedere week een dwaalavond met een vriendin. “Laten we dit eens proberen, kijken waar we uitkomen”. Het bracht ons op de meest onverwachte plekken, die zelfs mijn vriendin, een doorgewinterde Bredanaar, deden verbazen. Soms neem ik de trein naar een ander dorp of een stad en ga ik daar dwalen. Zeker als je alleen bent, leidt het ook nog vaak tot leuke ontmoetingen.

Dwalen leert je ook leven met onzekerheid. Dit mooie thema is uitgewerkt in ‘A Field Guide to Getting Lost’ van de origineel denkende Rebecca Solnit, waarin ze in negen essays het dolen, verdwaald raken en onzekerheid uitdiept – en wat er gebeurt als mensen weer gevonden worden, zichzelf terugvinden of niet gevonden willen worden.

Serendpity

Bij dwalen laat je controle en routines los, en vaar je op intuïtie.

Wat hoop je op je pad tegen te komen? Het onbekende en onverwachte. En misschien ook serendipity, serendipiteit, waarbij het toeval je overvalt en je let op de signalen die je tegenkomt, de dingen die toevallig op je pad komen. Het soort aanwijzing die je kunt volgen, wegwijzers in je leven soms. Je zoekt niets, maar vindt iets, en dat leidt weer tot iets anders. Het is het avontuur als spel, waarbij je ineens een hint krijgt aangereikt, en waarbij je beroep doet op  je intuïtie om er iets mee te doen. Magisch is het, omdat je het niet altijd rationeel kunt verklaren dat je iets toevallig tegenkomt wat achteraf helemaal lijkt te kloppen.